دیابت بارداری و ارتباط تعیین کننده های اجتماعی سلامت با آن بر اساس مدل سازمان جهانی بهداشت در ایران: مرور سیستماتیک

مقدمه: دیابت بارداری یک مشکل بهداشتی در حال افزایش در سراسر دنیا و یکی از شایع ترین عوارض بارداری می باشد که آثار متعددی بر مادر و جنین می­گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقالات انجام شده در ارتباط با دیابت بارداری و ارتباط تعیین کننده های ­اجتماعی سلامت با آن در ایران انجام شد. روش کار: در این مطالعه مرور سیستماتیک مقالات چاپ شده موجود در پایگاه های ­اطلاعاتی iranmedex، magiran، sid، irandoc، pubmed و google scholar جستجو شدند. جستجو کامل با استفاده از کلید واژه های دیابت بارداری، عوامل خطر، تعیین کننده ساختاری، تعیین کننده بینابینی، شیوع، ایران برای مقالات فارسی و معادل آن ها برای مقالات انگلیسی انجام شد. پس از تکمیل جستجو و ارزیابی مقالات با استفاده از چک لیست، تعداد 42 مقاله که در سال های 2000- 2016 در ایران انجام شده بود، وارد مطالعه شدند. یافته ها: از مجموع42 مطالعه مورد بررسی، 14 مطالعه عوامل مرتبط با دیابت بارداری، 8 مطالعه عوامل مرتبط با دیابت بارداری و شیوع دیابت بارداری و 20 مطالعه تنها شیوع دیابت بارداری را گزارش کرده بودند. شیوع دیابت بارداری بین 9/29-25/1% گزارش شده است. عوامل مرتبط با دیابت بارداری در مقالات شامل: عوامل ساختاری (تحصیلات، شغل، درآمد، طبقه اجتماعی و قومیت)، عوامل بینابینی (استرس، حمایت اجتماعی، خشونت، ناامنی غذایی، رفتارهای بهداشتی نادرست) و مراقبت های بهداشتی بودند. نتیجه گیری: دیابت بارداری یک مشکل شایع است که فاکتورهای متعددی از عوامل تعیین کننده اجتماعی سلامت با آن در ارتباط هستند. لذا در بسیاری از موارد اتخاذ مداخلات مناسب از جمله آموزش، خودمراقبتی و افزایش مراقبت های دوران بارداری برای کاهش این پیامد و عوارض بعدی آن ها در افراد پرخطر ضروری به نظر می رسد.